İlyas Bey [H. 746-759 / M. 1345/46-1357/58]

Index	Env. No:	Ayrıntılar	Metal	Birim	Çap	Ağırlık	Darphane	Tarih	Resim

Saruhan Bey'den sonra beyliğin başına geçen İlyas Bey, ilk iş olarak Bizans İmparatoriçesi Anna ile bir dostluk antlaşması yaptı. Daha önce de belirtildiği üzere Saruhan Bey ile Aydın-oğlu Umur Bey İmparator Anna'ya karşı Kantakuzenos ile işbirliği yapmışlardı. Ancak Kantakuzenos Anna'ya karşı bir başarı elde edemeyince bu kez Osmanlı Rulerı Orhan ile anlaşma yapmak zorunda kaldı. Hatta kızını Orhan Bey'e vererek onunla tam bir dostluk kurdu. İmparatoriçe Anna ise Kantakuzenos'un Osmanlılarla anlaşması üzerine Saruhanoğulları ile ittifak kurmaya çalıştı. Bu amaçla devlet ileri gelenlerinden Tagaris'i Manisa'ya Saruhan Bey ile anlaşmaya gönderdi. Ancak Tagaris Manisa'ya geldiğinde Saruhan Bey'in ölümü ile karşılaştı. Bu duruma rağmen Tagaris, Saruhan Bey'in yerine geçen İlyas Bey ile bir anlaşma yapmaya muvaffak oldu.
İlyas Bey, yapılan anlaşmadan sonra imparatoriçeye yardim için bir miktar kuvvet gönderdi. Bu sırada Umur Bey de iki bin kişilik bir birlik gönderdi. Ancak imparatoriçeye yardıma giden Saruhan ve Aydın kumandanları yolda Anna aleyhine bir anlaşma yaptılar. Bu emirler ilk olarak İstanbul’a gelerek imparatoriçeden para ve hediye aldılar. Ancak Trakya'ya geçtikten sonra eski dostları Kantakuzenos'un tarafına geçtiler. Kantakuzenos ile birlikte Bulgaristan topraklarına saldıran Saruhan ve Aydın birlikleri pek çok ganimet ve esir elde ederek yurtlarına döndüler.
Öyle anlaşılıyor ki Saruhanoğulları bu akından sonra bir daha Rumeli'ye geçemediler. Çünkü Osmanlılar Karasi topraklarını alıp Gelibolu yarımadasına yerleştikten sonra Saruhanoğulları'nın bu bölgelere geçmeleri zorlaştı. Yine bu tarihlerde İzmir’i Lâtinlerden almak isteyen Gazi Umur Bey Lâtinler karşısında şehit düştü (1348). Böylece İzmir ve çevresi Lâtinler elinde kalınca Marmara kıyıları gibi Ege sahilleri de Saruhanoğulları'na kapanmış oldu. İzmir'in Lâtinler eline geçmesi Saruhan deniz ticaretine de önemli ölçüde darbe vurdu.
Saruhanlı Rulerı İlyas Bey'in 1356 yılında İmparator Ioannes V. Palaiologos'a yardım ettiği bilinmektedir. Bu yıl içerisinde Osmanlı Sultanı Orhan Bey'in oğlu Halil Gemlik sahilinde gezerken Foçalılar tarafından esir edildi. Halil'i kurtarmak için Foça’yı abluka altına alan İmparator Ioannes Palaiologos Cenevizlilerin ısrarla karşı koymaları üzerine dostu olan Saruhan-oğlu İlyas Bey'den yardım istedi. İlyas Bey bu öneriyi kabul ederek karadan Foça’yı kuşattı. Ancak İlyas Bey'in Foçalılarla dostluğunu bilen ve onun kendisine bir tuzak hazırladığından şüphelenen İmparator Ioannes, İlyas Bey'i gemisine davet etti ve onu rehin alarak denize açıldı. İlyas Bey bu durumdan karisinin verdiği büyük miktardaki fidye-i necat karşılığında kurtuldu. Ayrıca oğullarını da imparatorun yanına rehin olarak bıraktı.
İlyas Bey'in ne zaman öldüğü kesin olarak bilinmemekle beraber 1357 yılında beyliğin başında İshak Çelebi'nin bulunduğu anlaşılmaktadır. Bu sebeple İlyas Bey'in 1356 veya 1357 yılında vefat etmiş olduğu tahmin olunabilir.